تأثیر اسطوره ی فرنگ بر فرش قاجار با رویکرد سراسطوره

عناصر گوناگون فرهنگی در هر جامعه، چگونگی سیر تاریخی و تحولات جامعه را نشان می دهد. طی قرن سیزدهم ه.ق. تحولات فرهنگی و صنعتی که موجد حرکت هایی در شمال غربی اروپا بود، موجب شد تا پیامدهای موثری در سراسر جهان رخ دهد. جوامع شرقی با یک نظام نوین بین المللی سیاسی و تجاری مواجه شدند که پیشرفت را با الگوبرداری و پیروی از اروپاییان معرفی می کردند. در دوره ی قاجار با اقتباس از عناصر اروپایی، اصطلاح«فرنگی سازی» در عرصه ی هنر شکل می گیرد و به خصوص زمینه ی گفتمانی های نوینی در حوزه ی فرش قاجار را به وجود می آورد. با الگوبرداری از این عناصر تأثیرات زیادی بر یک دوره ی زمانی مشخص نا همگن و متکثر ایرانی بر جای ماند، به طوری که مضمون های اروپایی در ایران مبدل به اسطوره شدند. حال این سوال پیش می آید که؛ کدام اسطوره باعث دگرگونی و به وجودآمدن یک فرهنگ در دوره ای خاص مانند قاجار می گردد. تنها رویکرد سراسطوره بررسی حضور همزمان سه پارادایم یا سه سراسطوره ی ایرانی، اسلامی و فرنگی را در حوزه ی خود می طلبد. با استناد به تعریف ژیلبر دوران که؛اسطوره نماد روایت دار است؛ و با بهره گیری از رویکرد سراسطوره سعی در پاسخگویی به آن را داریم. روش تحقیق از کل به جزء و به روش تطبیقی-تحلیلی است و مباحث تاریخی و گفتمانی اهمیت زیادی می یابد. نمونه های انتخابی از فرش کرمان است که جامع ترین آن ها فرش مشاهیر با مجموعه ی کثیری از اسطوره های اروپایی است. از جمله نتایج تحقیق؛ با بررسی در دنیای متنی قالی مشاهیر لوئی چهاردهم به عنوان سراسطوره ی قدرت در منظومه ی اسطوره ای درون متن معرفی شد و با مهاجرت به جامعه ی ایرانی و بررسی در یک نظام گفتمانی برون متنی تبدیل به حلقه ی اسطوره ای قدرت با کلان اسطوره ی ناپلئون شد و با مجموع حلقه های زن فرنگ، شهر فرنگ و...، منظومه ی اسطوره ای فرنگ را در کنار دو منظومه ی اسطوره ای دیگر به وجود آورد.